Polskie 100 lat: Emigracja 1957-1989

Oglądaj w telewizji

Opis

Na początku XX wieku minęło ponad 100 lat od czasu, gdy Polska utraciła Niepodległość. Kilkakrotnie podejmowano walkę zbrojną, by doprowadzić do odrodzenia Rzeczpospolitej. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku zaczęły kształtować się nowoczesne ruchy ideowe, które stały się fundamentem polskiego życia politycznego: ruch socjalistyczny, narodowy, ludowy oraz chrześcijańsko-demokratyczny. Działacze wywodzili się z młodej inteligencji i nie zgadzali się na bierność wobec zaborców. W kierownictwie Polskiej Partii Socjalistycznej na czoło wysunął się Józef Piłsudski. Przywódcą tajnej Ligi Narodowej został Roman Dmowski. W działaniach wielu Polaków dominowała idea pracy organicznej, której celem był rozwój gospodarczy i likwidacja zacofania cywilizacyjnego. Jej zwolennicy byli zdecydowani trwać przy polskości, ale rezygnowali z walki o suwerenność.

Emigracja Polaków w latach 1957-1989 w istocie miała charakter polityczny. Celem wyjeżdżających były najczęściej Anglia, Stany Zjednoczone i Francja. W Londynie nadal urzędował polski rząd na uchodźstwie, w Nowym Jorku i Chicago rósł w siłę Kongres Polonii Amerykańskiej, w Paryżu zaś był Jerzy Giedroyć i jego "Kultura". W marcu 1968 roku antysemicka nagonka przyczyniła się do wyjazdu około 15 tysięcy osób. W grudniu 1981 roku, po wprowadzeniu stanu wojennego, rozproszone środowiska emigrantów podjęły działania wspierające działaczy Solidarności w kraju. Zwracały też uwagę społeczności międzynarodowej na te dramatyczne wydarzenia. Pomagali w tym dziennikarze Radia Wolna Europa, ale również Głosu Ameryki, BBC czy Radia France Internationale.