Fidel Castro
Fidel Alejandro Castro Ruz ( audio) (ur. 13 sierpnia 1926 w Biránie) – kubański polityk i prawnik, od 1 stycznia 1959 do 24 lutego 2008 przewodniczący Rady Państwa i premier Republiki Kuby, pierwszy sekretarz Komunistycznej Partii Kuby i przywódca rewolucji kubańskiej (El Máximo Lider). Z racji przewodzenia Armii Powstańczej w latach 1956-1959 popularnie nazywany El Comandante. Na arenie międzynarodowej był sekretarzem generalnym Ruchu Państw Niezaangażowanych w latach 1979-83 i 2006-2008. Urodził się jako nieślubny syn zamożnego rolnika. Lewicowe i antyimperialistyczne poglądy przyjął w trakcie studiów prawniczych na Uniwersytecie w Hawanie. Po wzięciu udziału w rebelii przeciwko prawicowym reżimom Dominikany i Kolumbii, planował obalenie junty wojskowej kubańskiego prezydenta Fulgencio Batisty. Zorganizował nieudany atak na koszary w Moncadzie w 1953 roku. Po roku więzienia udał się do Meksyku gdzie wraz z bratem Raúlem i Che Guevarą utworzył organizację rewolucyjną zwaną jako Ruch 26 Lipca. Po powrocie do ojczyzny stanął na czele walki partyzanckiej przeciwko reżimowi. W 1959 roku obalił prezydenta i utworzył rząd rewolucyjny. Zaniepokojone jego reformami Stany Zjednoczone próbowały usunąć go z rządu poprzez zabójstwo, blokadę gospodarczą, wspieranie kontrrewolucji i zorganizowaną w 1961 roku inwazję w Zatoce Świń. Castro przeciwdziałając tym zagrożeniom zawarł sojusz ze Związkiem Radzieckim i pozwolił na rozmieszczenie na wyspie broni atomowej co doprowadziło w 1962 roku do kryzysu kubańskiego. W 1961 ogłosił socjalistyczny charakter administracji. Wprowadził centralne planowanie gospodarcze i poszerzył opiekę zdrowotną i edukację. Za granica wspierał zagraniczne grupy narodowowyzwoleńcze i rewolucyjne mając nadzieję że w ten sposób uda mu się obalić światowy kapitalizm. Wspierał również rządy lewicowe w Chile, Nikaragui i na Grenadzie. Angażował się w zagraniczne konflikty, posyłając wojska kubańskie za granicę w trakcie wojny Jom Kippur, wojny w Ogadenie i wojny domowej w Angoli. Działania te w połączeniu z jego przywództwem w Ruchu Państw Niezaangażowanych doprowadziły do zwiększenia roli Kuby na arenie międzynarodowej i przyniosły mu wielki szacunek w krajach rozwijających się. Po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 roku wprowadził Kubę w gospodarczy okres specjalny. Okres zażegnano dzięki latynoamerykańskiej różowej fali, utworzeniu w 2006 roku sojuszu gospodarczego ALBA i wsparciu ze strony Wenezueli. Ze względu na zły stan zdrowia w 2006 roku zrezygnował z przywództwa w kraju. Castro jest kontrowersyjną postacią, oklaskiwany przez jednych jako orędownik antyimperializmu, humanitaryzmu, socjalizmu i ekologii, ale postrzegany przez innych jako dyktator, który nadzorował łamanie praw człowieka na Kubie. Poprzez swoje działania i pisma miał wpływ na wiele osób i grup na całym świecie, np. na Hugona Cháveza, Nelsona Mandelę i Daniela Ortegę. Wikipedia
Fidel Castro w programie TV
19:00
niedziela, 24 listopada
|
National Geo. |
---|